Brainrot: Khi Não Bộ Bị “Thối” Vì Social Content Kém Chất Lượng

Nhi Nguyễn Yến
Dec 3, 2024
4 min read

Summary

Definition: Brainrot mô tả tình trạng suy giảm nhận thức do tiêu thụ quá nhiều nội dung giải trí kém chất lượng, gây nghiện trên các nền tảng như TikTok, YouTube Shorts.
Impacts: Gây ảnh hưởng đến kỹ năng tư duy, giao tiếp, và sức khỏe tâm lý, đặc biệt là lo âu và tự ti do so sánh trên mạng xã hội.
Implication: "Brainrot" là cơ chế đối phó cho những người có rối loạn tiềm ẩn, giúp họ xoa dịu căng thẳng nhưng cũng giảm khả năng tập trung.
How to Overcome: Giới hạn thời gian dùng mạng xã hội, ưu tiên nội dung chất lượng, tham gia hoạt động thực tế, rèn luyện tư duy phản biện và Thực hành mindfulness.

Context

Bạn có dành hàng giờ để lướt Instagram và TikTok trong vô thức không?

Nếu vậy, bạn có thể đang bị "thối não" (brain rot) - từ của năm 2024 do Oxford bình chọn.

"Thối não" là thuật ngữ phản ánh mối lo ngại về tác động của việc tiêu thụ quá nhiều nội dung trực tuyến chất lượng thấp, đặc biệt là trên mạng xã hội.

Từ 2023 đến 2024, tần suất sử dụng từ "thối não" tăng 230%.

Giáo sư tâm lý Andrew Przybylski từ Đại học Oxford nói rằng đây là một "triệu chứng của thời đại chúng ta đang sống".

Brainrot Là Gì?

"Thối não" được định nghĩa là sự suy giảm về mặt tinh thần hoặc trí tuệ của một người, đặc biệt là do tiêu thụ quá nhiều nội dung tầm thường hoặc không có giá trị.

Những video ngắn, đầy màu sắc trên TikTok, YouTube Shorts, và Snapchat thường được thiết kế để giữ chân người xem càng lâu càng tốt. Tuy nhiên, thay vì mang lại lợi ích lâu dài, loại nội dung này khiến bộ não bị "bão hòa," làm giảm khả năng tư duy và tự kiểm soát

Biểu hiện của “brainrot” có thể là:

Lặp đi lặp lại nội dung liên quan trong suy nghĩ hoặc trong các cuộc trò chuyện.
Cảm thấy khó tập trung vào những thứ khác ngoài điều đang ám ảnh bạn.
Thường xuyên kiểm tra mạng xã hội hoặc nền tảng liên quan để cập nhật thêm về nội dung đó.

Implications

Theo Tiến sĩ Rich tại Phòng thí nghiệm Sức khỏe Kỹ thuật số Trẻ em Boston, "brainrot" không hẳn là nghiện internet mà là một cơ chế đối phó dành cho những người có rối loạn tiềm ẩn.

“The internet and gaming is being used by kids who have ADHD, for example, who spent their day in school, feeling like they can’t keep up, they can’t follow what’s going on, not just in the classroom, but even in the playground,” Dr. Rich said.

“They come home, and they sit down in front of World of Warcraft or Call of Duty or Fortnite, and they’re really good at it,” he continued. “They’re really good, because distractibility is a relative strength in that environment. And so it’s a place of self-soothing, of feeling the mastery that they don’t feel in other aspects of their lives.”

Những Tác Động Tiêu Cực

Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Nhận Thức: Nghiên cứu cho thấy, thời gian sử dụng mạng xã hội quá nhiều có thể làm giảm chất xám ở não, vốn liên quan đến khả năng lập kế hoạch và giải quyết vấn đề. Điều này đặc biệt đáng lo ngại với trẻ em và thanh thiếu niên.
Suy Giảm Kỹ Năng Giao Tiếp: Trên mạng xã hội, ngôn ngữ "brainrot" thường đơn giản hóa giao tiếp bằng các thuật ngữ khó hiểu hoặc dựa vào văn hóa đại chúng. Điều này làm hạn chế khả năng diễn đạt và giảm sự sâu sắc trong đối thoại.
Vấn Đề Sức Khỏe Tâm Lý: Dành nhiều giờ trên mạng xã hội có thể dẫn đến cảm giác tự ti, lo âu, và trầm cảm. Nguyên nhân chủ yếu là do so sánh cuộc sống của mình với hình ảnh "hào nhoáng" của người khác trên mạng.

Cách Giảm Thiểu Brainrot

Thực hành mindfulness
- Học các kỹ thuật thư giãn như thiền hoặc yoga có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sự chú ý. Việc luyện tập mindfulness giúp người ta kiểm soát suy nghĩ và giảm bớt sự xao lãng từ môi trường số.
Giới Hạn Thời Gian Sử Dụng Mạng Xã Hội:
- Đặt giới hạn thời gian cụ thể mỗi ngày để không bị cuốn vào việc lướt mạng liên tục.
Ưu Tiên Nội Dung Chất Lượng:
- Lựa chọn các tài liệu, video hoặc bài viết có tính giáo dục và truyền cảm hứng thay vì những nội dung chỉ mang tính giải trí nhất thời.
Tham Gia Hoạt Động Ngoài Trời:
- Tận dụng thời gian để vận động, tương tác xã hội trực tiếp hoặc phát triển các kỹ năng mới.
Thực Hành Tư Duy Phản Biện:
- Học cách nhận ra và đánh giá nội dung trực tuyến, tránh bị cuốn theo những gì chỉ có tính "gây nghiện" mà không bổ ích.